Καταρρίπτεται ο μύθος ότι λόγω σταδιακής μείωσης των χρωμοσωμάτων Υ, το ανδρικό... είδος θα εξαφανιστεί σε μερικές χιλιάδες χρόνια. Νέα επιστημονική έρευνα εμφανίζει ότι το αρσενικό χρωμόσωμα Υ μεταβάλλεται γρηγορότερα από κάθε άλλο, ανατρέποντας τα μέχρι τώρα δεδομένα.Στα περισσότερα θηλαστικά το φύλο καθορίζεται από τα χρωμοσώματα Χ και Υ. Τα θηλυκά έχουν δύο Χ (ΧΧ) και τα αρσενικά ένα Χ κι ένα Υ (ΧΥ). Το Υ είναι μετά από 300 εκατ. χρόνια, το μικρότερο από όλα τα χρωμοσώματα.
Επί σχεδόν ένα αιώνα οι επιστήμονες πίστευαν ότι το χρωμόσωμα Υ, που έχει πολύ λιγότερα γονίδια από το θηλυκό χρωμόσωμα Χ, βρισκόταν σε φάση χρόνιας παρακμής και φθοράς. Και τα δύο χρωμοσώματα Χ και Υ του φύλου προήλθαν εξελικτικά από ένα κοινό ζεύγος χρωμοσωμάτων πριν περίπου από 200 - 300 εκατ. χρόνια. Έκτοτε, το αρσενικό Υ συνεχώς χάνει γονίδια, ενώ μειώνεται και η ικανότητά του να ανασυνδυάζεται και να ανταλλάσσει γονίδια με το θηλυκό Χ, καθώς είναι μόνο του και δεν αποτελεί τμήμα ενός ζεύγους, όπως τα υπόλοιπα 44 χρωμοσώματα.
Κάπως έτσι, οι επιστήμονες εκτιμούσαν ότι το Υ είναι απομονωμένο και έχει απομείνει με λίγες εκατοντάδες γονίδια, έχοντας ως μοναδική του δουλειά να παράγει σπέρμα και να επηρεάζει το φύλο των απογόνων. Μερικοί είχαν δυσοίωνα προβλέψει ότι σε 50.000 έως 125.000 χρόνια το Υ θα εξαφανιστεί τελείως -και μαζί με αυτό και οι άνδρες (επομένως και η ανθρωπότητα).
Η ανακάλυψη όμως αυτή έρχεται να ανατρέψει την εικόνα που επικρατούσε μέχρι σήμερα, ότι δηλαδή το αρσενικό χρωμόσωμα Υ είναι το πιο στάσιμο τμήμα του ανθρωπίνου γονιδιώματος, με αποτέλεσμα τα αρσενικά γονίδια να παρακμάζουν.
Η νέα αμερικανική έρευνα, που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό "Nature" και σύγκρινε το χρωμόσωμα Υ στους ανθρώπους και τους χιμπατζήδες, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι, στην πραγματικότητα, το αρσενικό χρωμόσωμα αποτελεί "θερμοκήπιο" συνεχών εξελικτικών αλλαγών. Είναι η πρώτη φορά που "διαβάστηκε" πλήρως το χρωμόσωμα Υ του χιμπατζή και συγκρίθηκε με το αντίστοιχο του ανθρώπου, αποκαλύπτοντας και στα δύο είδη έναν εντυπωσιακό ρυθμό μεταβολής, που δεν παρατηρείται πουθενά αλλού στο γενετικό κώδικα.
Οι επιστήμονες είχαν προβλέψει ότι το χρωμόσωμα Υ θα έπρεπε να είναι ουσιαστικά ταυτόσημο στους ανθρώπους και στους χιμπατζήδες. Ωστόσο, προς μεγάλη τους έκπληξη, βρέθηκε να διαφέρει εντυπωσιακά, σύμφωνα με το "Nature", το "Science" και τους "Τάιμς του Λονδίνου".
Απρόσμενο ήταν επίσης, όπως προέκυψε από τη σύγκριση, ότι το χρωμόσωμα Υ του χιμπατζή έχει χάσει ακόμα περισσότερα γονίδια σε σχέση με του ανθρώπου όλα αυτά τα 6 εκατ. χρόνια της εξέλιξης, συνεπώς το χρωμόσωμα Υ του ανθρώπου μοιάζει περισσότερο με αυτό του κοινού προγόνου τους.
"Είναι πραγματικά συναρπαστικό, απολύτως τεκμηριωμένο και τελείως δραματικό", δήλωσε ο γενετιστής των πληθυσμών Άντριου Κλαρκ του πανεπιστημίου Κορνέλ των ΗΠΑ.
Περισσότερο από το 98% του DNA ανθρώπων και χιμπατζήδων είναι κοινό αλλά πάνω από το 30% του DNA διαφέρει στην περιοχή του χρωμοσώματος Υ, πράγμα που δείχνει ότι και στα δύο είδη το συγκεκριμένο χρωμόσωμα έχει υποστεί καταλυτικές μεταβολές κατά τα έξι έως επτά εκατομμύρια χρόνια, αφότου τα δύο είδη διαχωρίστηκαν από τον κοινό πρόγονό τους, σύμφωνα με το γενετιστή Ντέηβιντ Πέιτζ, καθηγητή βιολογίας του ΜΙΤ, ερευνητή του Ιατρικού Ινστιτούτου Χάουαρντ Χιουζ και διευθυντή του Ινστιτούτου Γουάιτχεντ.
Ο καθηγητής ήταν ο πρώτος, το 2003, που είχε "διαβάσει" τη γενετική αλληλουχία του ανθρωπίνου γονιδιώματος Υ.
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των ερευνητών, οι αλλαγές στο χρωμόσωμα Υ και των δύο ειδών έχουν προκληθεί από διάφορους μηχανισμούς, όπως το ανταγωνιστικό πλεονέκτημα που θα είχαν άνθρωποι και πίθηκοι αν ανέπτυσσαν νέα γονίδια για την παραγωγή σπέρματος (όσο πιο πολύ και πιο ποιοτικό σπέρμα, τόσο μεγαλύτερη είναι η αναπαραγωγική επιτυχία, σύμφωνα με το κεντρικό δόγμα της βιολογίας).
"Έχει πλάκα να λέμε ότι οι άνδρες πρόκειται να πεθάνουν, όμως τα στοιχεία δείχνουν πλέον ότι αυτό δεν είναι καθόλου αλήθεια", δήλωσε η υπεύθυνη ερευνήτρια Τζένιφερ Χιουζ.
